Vrijdagochtend was ik aanwezig op een bestuurlijke conferentie over handhaving.
De laatste jaren is handhaving een hot topic. In de eerste plaats natuurlijk vanwege de vuurwerkramp in Enschede en de brand in Volendam waaruit bleek dat niet alles wat gehandhaafd had moeten worden ook daadwerkelijk gehandhaafd werd.
Daarnaast ook omdat er van de overheid steeds meer verwacht wordt dat ze doet wat ze zegt en zegt wat ze doet: betrouwbaarder en transparanter.
We maken het elkaar met het nieuwe elan in het strenge handhavingsregime wel erg moeilijk: we houden elkaar soms aan regels die amper uit te voeren zijn, maar lijken niet te mogen overwegen of het ook met een onsje minder kan.
Met name de strenge eisen rond brandveiligheid leveren soms situaties op waarin het bijna onmogelijk of onbetaalbaar wordt om aan de gestelde eisen te voldoen (actueel voorbeeld de skatehal in Amsterdam Noord of een aantal benodigde aanpassingen aan broedplaatslocaties).
Gedogen lijkt welhaast een ontfatsoenlijke term geworden te zijn en aan de regels een onsje minder of een andere manier van handhaven zijn we nog niet helemaal toe.
Ik ondersteun van harte de wens om helder te handhaven: minder regels, beter handhaven.
In de samenwerking tussen handhavers (centraal, decentraal, vanuit de diverse diensten) valt nog een boel winst te halen, dus een discussie hierover is per definitie waardevol.
De conferentie had tot doel om prioriteiten te stellen in de handhavingsregels die we graag gezamelijk aan zouden pakken en om te kijken waar we ook regels zouden kunnen schrappen.
De prioriteiten die de discussie opleverden, verschilden volgens mij niet of nauwelijks van de prioriteiten waar elk stadsdeel nu al stevig mee aan de slag is.
Bij de te schrappen regels hadden de deelnemesr het toch wat moeilijker en dat ondanks het feit dat we een boekje voor ons neus hadden met de 527 (ca) handhavingstaken die we zoals hebben in Amsterdam.
Een aantal hele rare, zoals het handhaven op het uitschrijven van duivenwedstrijden, het afgeven van een exploitatievergunning voor draaiorgels, handhaven op het tegengaan van bespieding in de openbare ruimte (wat doe je als je op een terrasje zit en om je heen kijkt), kwamen ter discussie te staan. Maar of we daar nu veel mee opschoten?
Het lijken mij geen taken waar we dagelijks mee bezig zijn. Afschaffen van deze regels levert noch de burger, noch de handhaver veel op.
Veel interessanter zou het m.i. zijn om te kijken of
- Er nu regels zijn die echt geen hout snijden
- Er nu regels zijn die veel beter gehandhaafd kunnen worden door een slimme combinatie te maken van handhavings- en toezichsttaken
- Er nu regels zijn die de burger net zo goed zelf kan handhaven (regels bekend, burger die er last van heeft, meldt het als de regel overtreden wordt en pas dan gaan we er op af).
- Van alle regels die nu tegenstrijdig zijn (deur naar binnen open voor het bouwbesluit, deur naar buiten voor de brandweer) als handhavende overheid aan te geven welke prevaleert zodat de ondernemer/burger weet wat hij/zij moet doen
Ter conferentie werden met name aan liberale zijde ook wat regels ter discussie gesteld die ik maar al te graag wil handhaven: kapvergunningen en toezien op naleving milieuwetgeving door bedrijven.
Helaas is de overheid zelf degene die het vaakst bomen moet (of meent te moeten, daarover verschillen de meningen heftig en alleen daarom al handhaven) kappen.
Omdat het als burger je directe leefomgeving beinvloedt, zou het m.i. heel slecht zijn als de overheid zichzelf hier zomaar een niet te controleren vergunning voor zou kunnen geven.
Ik zie ook wel dat de mogenlijkheid om bezwaar te maken tegen de afgegeven vergunning de besluitvormingsprocedure vaak vertraagt, het genomen besluit in verreweg de meeste gevallen stand houdt en de controverse tussen de in beroepgaande burger en de overheid verlegd wordt, maar vind het gezien de onheroepelijkheid van de te nemen beslissing en de zorgvuldigheid van evident belang dat de burger hier de overheid goed kan controleren.
Ook de naleving van milieuwetgeving voor bedrijven die vaak midden in een woonwijk staan lijkt mij meer dan belangrijk genoeg om te handhaven.
Ik moet toegeven dat er ter conferentie wel een hele rare bijkomstigheid van deze regel werd gemeld: als iemand van de reiniging een accu langs de weg ziet staan en die meeneemt op zijn kar, krijg hij een boete omdat je geen chemisch afval op een reinigingswagen mag meenemen. Optie: laten staan en geen overtreding of een extra kar laten rijden met dubbel zoveel verkeersbewegingen.
Ik hoop dat er naar aanleiding van de conferentie veel van de verbeteringsmogelijkheden waargemaakt gaan worden en dat we binnenkort ook eens een conferentie kunnen houden over waar het wel een onsje minder kan.
